Η προσθήκη λουλουδιών στο φαγητό είναι ένας καλός τρόπος για να προσθέσουμε χρώμα, γεύση και εμφάνιση. Ορισμένα είναι πικάντικα, μερικά έχουν ουδέτερη γεύση, ενώ άλλα είναι αρωματικά. Σήμερα δεν είναι ασυνήθιστο να βλέπουμε πέταλα λουλουδιών σε σαλάτες και τσάγια και σαν γαρνιτούρα σε επιδόρπια, σιρόπια, αναψυκτικά ή κοκτέιλ. Τόσες πολλές δυνατότητες ...
Τρώγοντας λουλούδια με ασφάλεια
Όμως όσο ωραία μπορεί να είναι τα λουλούδια, η κατανάλωση κάποιων λουλουδιών, μπορεί επίσης να είναι λίγο ... θανατηφόρα. Για να αποφύγουμε λοιπόν τέτοιες ανεπιθύμητες παρενέργειες (!) τρώμε μόνο τα λουλούδια που γνωρίζουμε ότι μπορούμε να καταναλώσουμε άφοβα. Αν έχουμε αμφιβολία, συμβουλευόμαστε ένα αξιόπιστο κατάλογο ή βιβλίο για βρώσιμα άνθη και φυτά.
Τρώμε επίσης φυτά που ξέρουμε ότι δεν έχουν ραντιστεί με φυτοφάρμακα. Τα λουλούδια από το ανθοπωλείο ή το φυτώριο πιθανότατα έχουν υποστεί επεξεργασία με φυτοφάρμακα ή άλλα χημικά και δεν είναι μια τόσο ασφαλής επιλογή. Επίσης δεν τρώμε λουλούδια που μαζέψαμε από τον δρόμο ή από δημόσιους χώρους γενικά. Και αυτά μπορεί να έχουν υποβληθεί σε επεξεργασία με φυτοφάρμακα ή ζιζανιοκτόνα, ενώ τα λουλούδια στο δρόμο μπορεί ακόμη να έχουν μολυνθεί από καυσαέρια αυτοκινήτων, από αδέσποτα κλπ.
Με ελάχιστες εξαιρέσεις, τρώμε μόνο τα πέταλα, και αφαιρούμε ύπερο και στήμονες πριν τα φάμε. Εάν υποφέρουμε από αλλεργίες, ξεκινάμε με τα βρώσιμα λουλούδια σταδιακά, καθώς μπορεί να επιδεινώσουν τις αλλεργίες και δεν το θέλουμε αυτό.
Οφέλη από την κατανάλωση λουλουδιών
Τώρα θα ρωτήσετε, γιατί να φάμε λουλούδια; Είναι απαραίτητο; Απαραίτητο ίσως όχι, αλλά χρήσιμο σίγουρα είναι. Σε έρευνες που έγιναν, βρέθηκε ότι κάποια λουλούδια, όπως για παράδειγμα η δενδρώδης παιώνια (paeonia suffruticosa) και το αγιόκλημα (flos lonicerae), είναι απίστευτα πλούσια σε φαινόλες και είναι σημαντικό όπλο κατά των καρδιοπαθειών και του καρκίνου. Μάλιστα το αγιόκλημα, μπορεί να το θυμάστε κιόλας, που μικρά μας έδιναν και ρουφούσαμε το "μέλι" από τους στήμονες.
Πολύ γενικά μιλώντας, τα λουλούδια, ειδικά εκείνα με βαθύτερα χρώματα, βρέθηκε ότι είναι πολύ πλούσια σε αντιοξειδωτικά. Περιέχουν επίσης βιταμίνες A, C και E. Κάποια έχουν ακόμη και βιταμίνη D. Άλλα περιέχουν β-καροτένιο. Και μερικά, όπως το χρυσάνθεμο που χρησιμοποιείται πολύ στην Κινέζικη κουζίνα, βρέθηκε ότι μπορεί να μειώσουν τα συμπτώματα αλλεργίας.
Μια μελέτη εξέτασε 12 είδη λουλουδιών και βρήκε αντιοξειδωτικά, φαινολικά και φλαβονοειδή, με περιεκτικότητα σε ανόργανα συστατικά, σε χρυσάνθεμα, γαρύφαλα και βιολέτες, με υψηλές ποσότητες καλίου.
Μια άλλη μελέτη στο Πολυτεχνικό Ινστιτούτο της Braganca στην Πορτογαλία, εξέτασε τις διατροφικές ιδιότητες των λουλουδιών. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν εγχύσεις και πέταλα από τριαντάφυλλα, καλέντουλα και ντάλια, ήδη γνωστά στον επιστημονικό κόσμο ως έχοντα μεγάλη περιεκτικότητα σε καροτενοειδή. Στην καλέντουλα βρήκαν υψηλές συγκεντρώσεις πολυακόρεστων λιπαρών, όπως το λινολεϊκό οξύ και η άλφα-τοκοφερόλη (βιταμίνη Ε), ενώ τα ροδοπέταλα περιείχαν τις υψηλότερες ποσότητες ολικών πρωτεϊνών και οργανικών οξέων.
Σύμφωνα με τον Εθνικό Σύνδεσμο Κηπουρικής της Αμερικής, τα τριαντάφυλλα, ειδικά οι καρποί, έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C, όπως και η καλέντουλα και η πικραλίδα, η οποία επί πλέον περιέχει και βιταμίνη A.
Τα πιο συνηθισμένα βρώσιμα λουλούδια που θα βρούμε στη χώρα μας:
- Aμυγδαλιά
- Αρμπαρόριζα
- Βασιλικός
- Βιολέτα
- Γαρίφαλο (πέταλα μόνο)
- Γεράνι
- Γιασεμί
- Γλαδιόλες
- Δυόσμος
- Ζαμπούκος
- Ηλίανθος
- Θυμάρι
- Ιβίσκος
- Καλέντουλα/Κατιφές (πέταλα μόνο)
- Κολοκυθοανθός (αφαιρούμε τους στήμονες)
- Λεβάντα
- Λεμονανθός
- Μέντα
- Mηλιά
- Mπιζέλι
- Ντάλια
- Παιόνια
- Πανσές
- Παπαρούνα
- Πασχαλιά
- Πικραλίδα/Ταραξάκος
- Πορτοκάλι
- Ρίγανη
- Ροδακινιά
- Σκυλάκι
- Τριαντάφυλλο
- Τριφύλι
- Τουλίπα
- Υάκινθος (ζουμπούλια)
- Φασκομηλιά
- Φασολιά
- Χαμομήλι
- Χρυσάνθεμο (πέταλα μόνο)
- και πολλά άλλα που δεν είναι τόσο δημοφιλή στη χώρα μας.
Πρακτικά μιλώντας, κάθε φυτό που δεν είναι επικίνδυνο (δηλητηριώδες) είναι βρώσιμο. Όμως το ότι κάτι μπορεί να φαγωθεί, χωρίς κίνδυνο, αυτό δεν σημαίνει ότι έχει και καλή γεύση. Επομένως ο κατάλογος εδώ έχει ενδεικτική αξία μόνο. Δοκιμάζουμε και αποφασίζουμε. Κατά κανόνα πάντως τα φύλλα δεν τρώγονται. Εκτός από τις γνωστές εξαιρέσεις των αρωματικών βοτάνων (ρίγανη, θυμάρι, δυόσμος, βασιλικός, μαϊντανός κλπ), μιλάμε πάντα και μόνο για το ανθισμένο μέρος του φυτού.
Οι τρόποι χρήσης ποικίλουν. Κάποια μπορούν να μαγειρευτούν π.χ. κολοκυθοανθοί ή σαν αφεψήματα, όπως ιβίσκος, χαμομήλι, μέντα, φασκόμηλο ή σαν σιρόπια, όπως το γλυκό τριαντάφυλλο, αλλά αναμφίβολα τα περισσότερα οφέλη τα έχουν όταν καταναλώνονται ωμά, π.χ. σε σαλάτες. Τα φύλα βιολέτας πάλι, μπορούν και να γίνουν ωραία ζαχαρωτά για τα επιδόρπια, αν τα περάσουμε από ασπράδι αυγού, τα τυλίξουμε σε ζάχαρη και τα αφήσουμε να στεγνώσουν.
Κάποια άλλα, με έντονο άρωμα, όπως τα γαρύφαλλα, το γιασεμί, τα άνθη λεμονιάς - πορτοκαλιάς, η πασχαλιά και το τριαντάφυλλο, χρειάζονται σύνεση στη χρήση, γιατί το δυνατό άρωμα τους μπορεί να υπερκαλύψει τα άλλα σαλατικά στο πιάτο και το τελικό αποτέλεσμα να μην ικανοποιεί.
Γενικά ... enjoy responsibly! :-)
